Sagalassos Antik Kenti Lazer Tarama Tekniği İle Taranıyor

Burdur’un Ağlasun İlçesi’nde bulunan Sagalassos Antik Kenti 3 boyutlu tarama tekniği ile taranıyor.

Arkeolojik kazılarda bu yıl farklı ülkelerden gelen 90 kişilik bir ekip görev yapıyor. 2017 yılı için geçtiğimiz günlerde başlanan  ve kazılar 3 ay boyunca sürecek olan kazılara Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nden de 5 kişilik ekip akademik ve teknolojik destek veriyor.

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi ekibinin  Sagalassos Antik Kenti kazılarına verdikleri destekte 3 boyutlu restorasyon işlemine geçildi. Bu sistemde taşlar fotoğraflanıyor, 3 boyutlu resim yardımıyla kısa zamanda ve süratli bir şekilde yerlerine konuluyor. Lazer tarama teknolojisi ile hata payı çok az olan bir yöntemle teknolojik imkânlar kullanılarak çıkan eserleri ve antropolojik değeri bulunan kafataslarının kemik parçaları taranıyor. Bu tarama işlemi dijital ortama aktarıldıktan sonra elde edilen veriler istenirse ileriki aşamada internet üzerinden üç boyutlu olarak izlenebilecek. Kullanıcılar ve kişiler araştırmacılar dijital ortamda Hatta cep telefonundan dahi bu taramayı üç boyutlu olarak görebilecekler.

MAKÜ tarafından başlatılan proje kapsamında lazer teknolojisi kullanılarak Sagalassos Antik Kenti'nden çıkartılan eserlerin dijital modelleri oluşturuluyor.

Proje koordinatörlüğünü Öğr. Gör. Sualp DENİZ’in, proje koordinatör yardımcılığını Öğr. Gör. Serkan ÖKTEM, Arkeoloji Danışmanlığını Yrd. Doç. Dr. Şükrü ÖZÜDOĞRU, Yrd. Doç. Dr. Feyzullah Eray DÖKÜ, Antropoloji Danışmanlığını ise Yrd. Doç. Dr. Fatma Arzu DEMİREL yürüttüğü proje sayesinde lazer teknolojisi ile oluşturulan eserlerle tarihe yolculuk yapma fırsatı doğacak.

Proje hakkında bilgiler veren Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Müdürü  Öğr. Gör. Serkan ÖKTEM, iki türlü tarama yapabildiklerini belirterek; “El tarayıcısı ile çıkan eserleri heykelleri ya da antropolojik değeri olan kafataslarının kemik parçalarını tarayabiliyoruz Bunun dışında arazide yapmış olduğunuz bir çalışma var. Sagalassos Antik Kentinde yer alan hamamının yapısını taradık. Bu taramayı da üç boyutlu olarak bilgisayar ortamına aktarabiliyoruz. Bu mevcut yapıların rölevesinin çıkarılmasında çok büyük kolaylık sağlıyor ve hata payı çok az olan bir yöntemle dijital yöntem teknolojik imkanları kullanarak, mevcut yapının halihazır planını rölevellerini elde etmiş oluyoruz” dedi.

Tarama işlemlerini nasıl yaptıklarının örnekle açıklayan ÖKTEM, taramasını yaptıkları bir kafatasında yapılan işlemi anlattı. ÖKTEM; “Biz şu anda lazer el tarayıcısı ile kafatasını taradık ve üç boyutlu olarak bu modeli dijital ekranda görebiliyoruz. İstediğimiz açıdan buna bakabiliyoruz, istediğimiz ölçümlemeleri yapabiliyoruz. Hata payı neredeyse sıfır denecek düzeyde çok az bir hata payıyla bu mevcut olan kafatasını biz dijital ortamda nokta bulutu şeklinde aktardık. Bundan sonra burada ölçümler yapılabilir, incelemeler yapılabilir, farklı kesimlerden farklı açılardan bakılabilir. Sagalassos’ta bulunan Roma Hamamı’nın taramasına da başladıklarını ifade eden ÖKTEM,” Sagalassos kazılarına teknolojik imkanlarımızla destek vermiş olmaktan çok mutluyuz gururluyuz” dedi. Ayrıca çalışma sonunda internet ortamında "sanal müze" oluşturmayı hedeflediklerini belirten ÖKTEM,  fiziki imkanların yetersizliğinden dolayı sergilenme imkanı bulunamayan eselerin bu proje ile birlikte internet ortamında üç boyutlu olarak sergilenebileceğini ve arkeoloji meraklılarının bu eserlerden kolaylıkla haberdar olacağını dile getirerek projede emeği geçen tüm öğretim üyelerine teşekkür etti.

Çalışmaları yerinde inceleyen MAKÜ Rektörü Prof. Dr. Adem KORKMAZ kazı çalışmalarına ihtiyaç görülen alanlarda destek vereceklerini bildirdi. KORKMAZ, "Üniversitemizden 5 kişilik bir ekip bu kazı ekibiyle birlikte çalışıyor. Üniversitemizde bulunan lazer tarama, 3 boyutlu tarama teknolojileri, belgelendirme sistemleri ve antropoloji ve arkeoloji bölümleri iye bilgi paylaşımı yaparak kazıya değişik noktalardan katılımımız gerçekleşiyor" dedi.

3 Boyutlu Tarama Teknolojisi İle MAKÜ Meydan Düzenlemesi Yapılacak

MAKÜ kampüs içerisinde yapılacak meydan düzenleme çalışmalarında da 3 boyutlu tarama teknolojisinden faydalanacaklarını belirten MAKÜ Rektörü KORKMAZ, “Bütün eserleri üç boyutlu olarak tarayarak, hem kendi açımızdan kullanacağız, hem de sektöre hizmet vereceğiz. Bu çalışmayı Sagalasos’daki eserlerin yeniden inşasında imalatında da birebir kullanabileceğiniz. Biz üniversitemizde kendi bünyemizde bir işletme kuruyoruz. Bu işletme, bütün tarihi eserlerin birebir aynısının üretileceği bir işletme olacak. İlk olarak kendi meydan düzenlememizi yaparak kendimizi ispat edeceğiz. Sonrada turizm bölgelerine de istedikleri standartta büyük ve küçük ölçekte hediyelik eşyalardan dev heykellere kadar pek çok ürünün üretimini üniversite bünyesinde yapabileceğiz. Bu işletmeyle hem Sagalasos da, hem Kibrya da bu gibi kazılara destek verebileceğiz. Bu proje, hem bilime, hem bölgenin gelişimine, turizmine ve tarihi değerlerinin ortaya çıkarılmasında bizim için özel bir anlam ifade ediyor. Bu kazılara üniversite olarak destek vermek istiyoruz” dedi.